Για
δες ποιος επέστρεψε. Το ξέρω η απουσία μου ήταν πολύμηνη, μεταξύ μας ούτε που
σας ένοιαξε, αλλά οι υποχρεώσεις ήταν αρκετές και οι προτεραιότητες άλλες.
Τώρα, λοιπόν, που μου βρίσκεται λίγος χρόνος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το
βουνό των υποχρεώσεων έχει περάσει, είπα να γράψω μερικά πράγματα να
αναζωπυρώσω τη φλόγα της μεταξύ μας σχέση που κοντεύει να σβήσει. Δεν
τελειώνεις το άρθρο για τον Νταλί που έχεις και περιμένει από τα Χριστούγεννα,
είπα και τσουπ, να το σπαρταράει.
Στο
άκουσμα του ονόματος Σαλβαντόρ Νταλί (Σωτήριος Δαλής ελληνιστή) σου έρχεται
αμέσως στο μυαλό, πέρα από το μουστάκι του, ο σουρεαλισμός – υπερρεαλισμός, το
καλλιτεχνικό ρεύμα που τείνει να ξεφεύγει από την απεικόνιση της
πραγματικότητας. Κάποτε που λέτε έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο με τίτλο «ο
Νταλί κι εγώ» (Stan Lauryssens) το οποίο με έβαλε
στα ενδότερα της ζωής του ισπανού ζωγράφου και το οποίο μου επιβεβαίωσε
πράγματα που γνώριζα αλλά και μου γνωστοποίησε άλλα που ούτε που μου περνούσαν
από το μυαλό. Και αν το έργο του γεννημένου στο Φιγέρες της Καταλονίας το 1904
καλλιτέχνη (γιατί δεν αρκέστηκε μόνο στη ζωγραφική) χαρακτηρίζεται από τον
σουρεαλιστικό τόνο , η ζωή του σφύζει από σουρεαλιστικά γεγονότα και συνήθειες.
Τι εννοώ; Από πού να αρχίσει και που να τελειώσει κανείς για ένα άνθρωπο με
εκκεντρική ζωή στην οποία έκανε τα πάντα για να προκαλεί και να βρίσκεται στο
επίκεντρο και που ήταν γεμάτη παραξενιές, γυναίκες και όργια.
Ξεκινώντας
από τα παιδικά του χρόνια, ο Σαλβαδόρ πήρε το όνομά του μεγάλου του αδερφού ο
οποίος έφυγε από τη ζωή μερικούς μήνες πριν τη γέννηση του. Εδώ να δώσουμε ένα
«συγχαρητήριο» στους γονείς του Νταλί που υποστήριξαν την ατομικότητα ενός οργανισμού.
Πάνω από όλα δεν κάνουμε διακρίσεις. Λες και το παιδί είναι κανένα κατοικίδιο
που μόλις πεθάνει, εντάξει μωρέ θα πάρεις άλλο ίδιας ράτσας και θα το ονομάσεις
ανάλογα. ΌΧΙ οικογένεια Νταλί, ούτε με κατοικίδια δεν το κάνεις αυτό. Όπως και
να’ χει όταν ο μικρός Σαλβαδόρ έμαθε για το χαμό του συνονόματου αδερφού σε
ηλικία πέντε χρονών περίεργες σκέψεις τον κύκλωσαν κάνοντας τον να πιστεύει ότι
είναι η μετενσάρκωση του νεκρού αδερφού (πουλάκια είναι κι ας λένε Σαλβαδόρ).
Πώς να μην σαλέψει το παιδί και να αρχίσει να πετάει τους φίλους του από
γέφυρες λες και είναι παιχνίδι ή να τρώει μισοπεθαμένες νυχτερίδες; Απολύτως
φυσιολογικά παιδικά χρόνια. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά στα δεκαέξι του
χάνει την μητέρα του από καρκίνο.
Τα
επόμενα χρόνια ο Νταλί αρχίζει το ταξίδι του στον κόσμο ξεκινώντας από τη
Μαδρίτη, από την οποία έφυγε, όταν αποβλήθηκε από τη σχολή καλών τεχνών, με
προορισμό το Παρίσι όπου γνωρίζει τον Πικάσο και τον Ντίσνεϋ. Πέφτοντας πάνω
στο Β Π. Πόλεμο όμως φεύγει για τις Η.Π.Α μαζί με την γυναίκα του πλέον Γκαλά (Elena Ivanova Diakonova), για να
ξαναγυρίσει μετά το τέλος του πολέμου στο Παρίσι. Μάλιστα το 1942 ένας
πράκτορας το FBI τον συλλαμβάνει
ως κατάσκοπο των ναζί που αποσκοπούσε να αποβιβάσει δύο ομάδες ναζί σαμποτέρ
στις Η.Π.Α. Τελευταίος του προορισμός η
γενέτειρα του Φιγέρες όπου και πεθαίνει στον πύργο του από καρδιακή προσβολή.
Τον φάγανε οι γυναίκες τον έρμο και δεν υπερβάλω. Μάλλον αυτές θα ήταν ο λόγος
που απέκτησε και εντερικά προβλήματα που τον ανάγκαζαν να ξυπνάει τα βράδια και
να λούζεται με κολόνια και κλωνάρια λεβάντας για να απαλλαγεί από την μυρωδιά.
Ή μπορεί να του έπεφτε και βαρύ το φαγητό.
Μια
συνάντηση είναι ικανή να σου αλλάξει την ζωή, να την αποθεώσει ή να την
καταστρέψει χωρίς να το πάρεις χαμπάρι. Ικανή για αυτή την αλλαγή ήταν η Γκαλά
όταν και το 1929 όντας ήδη παντρεμένη κούνησε την ουρίτσα της στο Σωτήριο και
τελικά το 1934 έφαγαν κουφέτα. Το ζευγάρι αυτό όμως δεν είναι όπως τα
συνηθισμένα ζευγάρια που γνωρίζεις. Και αυτό γιατί η Γκαλά τους ήθελε δυο δυο,
μην σου πω και τρεις τρεις, και όχι μόνο άτομα του αντίθετου φύλλου. Και αντί ο
Νταλί να ρωτά εκνευρισμένος «Γκαλά τι κάνεις εκεί» και η Γκαλά να του απαντά
«αγάπη μου δεν είναι αυτό που νομίζεις, ή ακόμα και να συμμετέχει στη φάση, ο
δημοφιλής ζωγράφος στρωνόταν σε μια γωνιά και τραβούσε δυο χεριές παίρνοντας
μάτι ενώ άλλες φορές έπαιρνε έμπνευση για κάποιο πίνακα.
Τουλάχιστον
δεν έβαζε την Γκαλά να πίνει τα ούρα του όπως έκανε σε άλλη του σχέση θεωρώντας
πως έτσι κάνει τη σύντροφό του εξυπνότερη. Μάλιστα από ένα σημείο και μετά το
ζευγάρι δεν έμενε μαζί και ο Νταλί την επισκεπτόταν στο πύργο που της είχε
αγοράσει στην Ισπανία μονάχα ύστερα από γραπτή πρόσκλησή της. Άλλες φορές πάλι
ζητούσε από τα μοντέλα των έργων του να ποζάρουν γυμνοί και αφού ικανοποιούσε
τις ορμές του έπιανε το πινέλο. Μην μιλήσουμε και για το δωμάτιο με τα ερωτικά
«παιχνίδια» που διέθετε, γατάκι Κρίστιαν Γκρέυ. Άλλοι πάλι κάνουν λόγο για
σχέση που είχε συνάψει ο Νταλί με τον ισπανό ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
Όπως τη βρίσκει κανείς. Τώρα πώς να πάρει στα σοβαρά ένα άνθρωπο που δήλωνε ότι
τον άναβε ο Χίτλερ και η χοντρή του πλάτη (τον απέβαλαν για αυτή τη δήλωση από
την ομάδα Σουρεαλιστών), αυτό είναι άλλου παπά ευαγγέλιο. Μετά το θάνατο της
Γκαλά ήρθε και η σταδιακή κατάρρευση του Νταλί μέχρι τον θάνατό του το 1989 σε
ηλικία 84 χρονών.
Μπορεί
οι ερωτικές του περιπέτειες να είναι λίγο πολύ γνωστές στο ευρύ κοινό, ο Νταλί
όμως μου φανέρωσε μια σειρά από αστείες συνήθειες και παραξενιές που δεν σου
πάει ο νους. Έχει τύχει πολλές φορές να αγοράζουμε παπούτσια ένα νούμερο
μεγαλύτερο για να νιώθουν πιο άνετα τα πόδια μας και να μην μας χτυπάνε τα
παπούτσια. Ε λοιπόν ο Σαλβαδόρ όχι μόνο δεν έπαιρνε μεγαλύτερο νούμερο
παπούτσια αλλά μικρότερο, ώστε με τον πόνο που θα νιώθει να διατηρείται σε
εγρήγορση το μυαλό και η ευφυΐα του σε υψηλά επίπεδα. Τα παπούτσια συνδυάζονταν
αρμονικά με ένα αλεξίσφαιρο γιλέκο το οποίο δεν αποχωριζόταν ποτέ από τις
δημόσιες εμφανίσεις του όπως επίσης και ένα κομμάτι από τίμιο ξύλο μέσα σε μια
κάλτσα που θεωρούσε ότι του έφερνε καλή τύχη Αγαπημένο του σνακ ήταν ο ωμός
αχινός ενώ συνήθιζε να τρώει κάθε μέρα εκτός της Κυριακής τρία αυγά. Όσο αφορά
το περίφημο μουστάκι του, για το οποίο μάλιστα ο George Harrisson (Beatles) ξόδεψε πέντε χιλιάδες δολάρια για μια του τρίχα, ο
Νταλί το διατηρούσε στο σχήμα του με κερί μέλισσας, μέλι, μαρμελάδα και πομάδα.
Μάλλον θα ήταν τσακωμένος με την καθαριότητα αν σκεφτεί κανείς ότι το μουστάκι
του είχε συνέχεια το ίδιο σχήμα.
Ο
Νταλί άφησε πίσω του σπουδαίο έργο, αν και φημολογείται ότι τους πίνακες του
δεν τους δημιουργούσε ο ίδιος αλλά συνεργάτες τους. Είχε και αυτός Minions. Πέρα από τους πίνακες όμως ο Σαλβαδόρ σχεδίασε και τα
λογότυπα για τα γλειφιτζούρια Chupa Chups και το
διαγωνισμό της Eurovision όπως επίσης και
μια σειρά από κοσμήματα. Δεν μπορεί να αμφιβάλει κανείς ότι ο Νταλί είχε την
ικανότητα να βγάζει λεφτά όποτε το ήθελε. Πέτρα άγγιζε και γινόταν χρυσός. Δεν
την λες και συνηθισμένη τη ζωή του Νταλί και ήταν αυτό που ήθελε να πετύχει, να
βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο με τις πράξεις του. «Δεν παίρνω ναρκωτικά, είμαι
ναρκωτικό» συνήθιζε να λέει.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου